تعیین نام برای کوچه ها و خیابان های شهری که در نوبت نخست موضوعی ساده و روان به نظر می رسد در عمل امری پیچیده و پر نکته است که غفلت از پیچیدگی های عملیاتی آن در گذر توسعه نامتوازن ،فقدان بررسیهای کارشناسانه و برنامه سنجیده سبب برخی سرگردانی ها و مشکلات در ارائه خدمات بهینه و بهنگام به شهروندان می شود.
اساساً مقوله نامگذاری محتاج تخصصهای ویژه در حوزههای مختلف علوم انسانی به خصوص روانشناسی، جامعه شناسی، مردم شناسی، زبان شناسی و آوا شناسی است تا ضمن بررسی کلیه عوامل موثر در انتخاب هدف و در صورت اجرای طرح، در نهایت مردم نیز از آن استقبال کنند. اگر این نکات رعایت نشوند نه فقط ثمری نخواهد داشت بلکه موجب پریشان حالی و سردرگمی عموم مردم می شود. مختصات فرهنگی این گونه مقولات کمتر از اصول مهندسی ساخت یک سازه نیست که هر کس بتواند با سلیقه و مشی و مرام خود و بدون اطلاع و آگاهی از تاثیرات ملموس و ناملموس آن به انتخاب دست زد . به نظر می رسد باید طرح جامع و کاملی توسط خبرگان و صاحب نظران برای نامگذاری معابر و خیابانها فراهم شود تا ضمن شمول همه عرصه های علمی، فرهنگی، هنری و مفاخر کشور ذهن و زبان مردم نیز آن را بپذیرند البته این امر مستلزم نگاه ملی است.
یکی از خصوصیات مهم یک شهر، گویا بودن آن است و یکی از ویژگی های گویا بودن شهرها روند صحیح نامگذاری معابر آن شهر می باشد اما نامگذاری معابر نیز روش ها و استانداردهایی دارد که رعایت کردن آنها می تواند به داشتن شهری استاندارد و به روز و شهروندانی با روحیه و اعتماد اجتماعی بالا کمک کند. نام گذاری نامناسب نباید سبب تضییع حقوق شهروندی شود زیرا نام گذاری نامناسب علاوه بر تضییع و تضعیف حقوق شهروندان، سازمانها را نیز در خدمت رسانی به مردم با مشکل مواجه خواهد کرد. راه اندازی سامانه جامع نامگذاری معابر و اماکن عمومی شهر میتواند در این زمینه راهگشا باشد اصولاً شهر های کشور ما در ظاهر و باطن باید نمایانگر تاریخ و جغرافیای تمدن و فرهنگ اسلامی، ایرانی باشند.
یکی از مصادیق مهم این امر اسامی خیابانها و اماکن و موسسات عمومی در شهرهاست و این اسامی در حکم شناسنامه شهرها و بیانگر ارزش های اعتقادی، تاریخی، فرهنگی و ملی جامعه است.
ضوابط و معیار هایی که در نامگذاری شهر ها می توان از آنها بهره جست به قرار زیراست:
1 - نام شخصیت های مهم تاریخ اسلام و انقلاب اسلامی و شهدای گرانقدر آن و حوادث مهم تاریخ مبارزات اسلامی مردم ایران
2 - نام شخصیت های فرهنگی، ادبی ،علمی، سیاسی و تاریخی ایران و اسامی راجع به اندیشه، فکر و هنر و نیز مظاهر طبیعت زیبای شهر و کشور ایران برگزیده شوند.
3 - در نامگذاری تناسب اسم و مسمی بایستی رعایت شود.
4 - اسامی باید رسا، کوتاه، سلیس و روان باشند.
5 - از اسامی مناسبی که باعث ایجاد روحیه افتخار ملی و حمایت و انبساط خاطر و تلطیف اخلاقی، عاطفی مردم و بیانگر غنای فرهنگ و تمدن اسلامی، ایرانی باشد استفاده شود.
6 - به منظور حفظ و تحکیم یکپارچگی سیاسی و فرهنگی کشور و حفظ هویت ملی نام ها باید فقط به زبان فارسی باشند.
7 - در نام گذاری علاوه بر توجه به شخصیت های ملی و قهرمانان، به شخصیت های محلی هر منطقه نیز باید توجه شود.
8 - از نام اشخاص خیری که تاسیسات مهم عام المنفعه (اعم از دینی، آموزشی، علمی، فرهنگی، هنری، تربیتی) احداث کردهاند میتوان برای نامگذاری اماکن یادشده استفاده کرد.
9 - از انتخاب نامهای طولانی برای معابر و خیابانها باید پرهیز شود زیرا این امر دستگاههای امدادی همچون؛ پلیس،اورژانس، آتشنشانی و غیره را در خدمات رسانی به مردم دچار مشکل خواهد کرد.
10 - درتغییر نام معابر می توان نظر سنجی از اهالی محل را نیز مدنظر قرار داد.
11 - برای تغییر نام های مشابه و تکراری معابر و خیابان ها ابتدا باید با اقدامات و ابزارهای مختلف فضا و افکار عمومی آماده شوند، اغنا افکار عمومی و نخبگان نخستین گام در این مسیر می باشد.
12 – ساز و کار فرایند تغییر با کمترین هزینه مرحله بعدی است که کمیته نامگذاری شهرداری باید متغیرهایی را برای آن تعریف کند. در این خصوص قدمت می تواند یکی از مهمترین شاخص ها باشد؛ هر چه خيابانها قدیمی تر باشند تثبیت نامهای آنها ضروری تر است.
درپایان خاطرنشان می سازد در همین راستا خوشبختانه شورای نامگذاری و معابر شهرداری بندر بوشهر طی سال های اخیر توانسته با تدوین برنامه های منسجم و مدون اقدامات خوب و موثری را در این راستا انجام دهد.